Mér var bent á áhugaverða grein um daginn sem ég tel að sé mjög umhugsunarverð.

Greinin fjallar um það að nemendur í framhaldsskóla eru farnir að leita sér sérfræðiaðstoðar við hvaða smá áföll  sem þeir verða fyrir í daglegu lífi. Þeir reyna ekki sjálfir að glíma við hlutina heldur leita strax eftir aðstoð sérfræðinga líkt og um stóráföll sé að ræða. Hringja jafnvel á lögregluna þegar þeir sjá mús inni hjá sér og leita til námsráðgjafa þegar slettist upp á vinskapinn og ljót orð falla milli vina.

Það sama á við um að þegar nemendur fá lélega einkunn þá líta þeir á það sem tilefni til að kvarta við kennarann frekar en ástæðu til að leggja meira á sig í námi. Það er eins og ekkert sé á þeirra valdi, allt sá á ábyrgð annarra. Það er ekki ólíklegt að þessi viðbrögð nemendanna sem sagt er frá í greininni hafi eitthvað með það að gera hvernig þeir eru aldir upp. Lífið er ekki áfallalaust og börn sem stöðugt eru vernduð fyrir því að takast á við smá vandamál sem upp geta komið í lífi þeirra, þroskast ekki á því sviði að leysa úr smávandamálum. Hvert smámál sem upp kemur verður að stórmáli sem aðrir eiga að leysa fyrir nemendurna því annars komast þeir í gríðarlegt tilfinningalegt uppnám. Hvernig ætli  þessum börnum gangi að takast á við það þegar raunveruleg stór áföll dynja á þeim?

Ég er ekki þeirrar skoðunar að mikilvægast af öllu í uppeldi barna sé að kenna þeim að lífið sé ekki alltaf dans á rósum.  En það hlýtur að vera einn þáttur í uppeldi að styrkja börn til þess að reyna sjálf að leysa þau hversdagslegu algengu vandamál sem upp geta komið dags daglega. Í lífi og starfi eru stöðugt að koma upp mál sem þarf að leysa og það er mikilvægt fyrir hvern einstakling að vera fær um að takast á við sigra og ósigra í lífinu.  Jafnvel stundum einn og óstuddur þó gott bakland sé einnig mikilvægt.

Börn og ungmenni þurfa tækifæri til að þroska með sér hæfni til að takast á við þau vandamál og jafnvel áföll sem upp geta komið. Stundum þarf að leyfa þeim að takast á við það án utanaðkomandi aðstoðar.  Foreldrar sem stöðugt reyna að verja börn sín fyrir skakkaföllum og líta þannig á að skólar eigi að gera það líka ala upp börn sem ekki verða fær um að takast á við lífið sem fullorðnir einstaklingar.

Börn þurfa að læra að bera ábyrgð á eigin gerðum  til að þroskast og læra að leysa ágreiningsmál án íhlutunar annarra. Foreldrar sem hóta að kæra skólayfirvöld sem gera  athugasemdir við hegðun og framkomu nemenda eru ekki að ýta undir að börn þeirra verði ábyrgir þjóðfélagsþegnar. Þvert á móti eru þeir foreldrar að ala upp börn sem gera aðeins kröfur til annarra en sjálf sín. Foreldrar og kennarar sem hlaupa eftir öllum kvörtunum barna um samskiptavanda og ætla að leysa hann fyrir þau, koma í veg fyrir að börnin þroskist og geti tekist á við það að  vera innan um allskonar fólk, sem jafnvel líkar ekki við þau.

Það eru stórmunur á því að þagga niður eineltismál og taka aldrei mark á börnum og hinum öfgunum að hlaupa alltaf til við minnstu kvörtun og ætla að láta allt verða gott svo barninu manns þurfi ekki að líða illa. Stundum þarf börnum að líða illa og vera einmana, það er einn partur af lífinu.

Vöndum okkur í uppeldinu og leggjum okkur fram um að ala upp sterka einstaklinga sem geta leitað lausna á vandamálum hversdagsins í stað þess að blása þau upp og gera að stóráföllum.

EK