Við fyrstu sýn er erfitt að sjá hvað  kennarar og aðrir uppalendur geta lært af þeim óhæfuverkum sem unnin voru  í París og víðar á undanförnum árum. En ef marka má niðurstöður norræns fundar um hatursorðræðu á netinu, sem haldinn var í Stokkhólmi fyrir skömmu, þá virðist mér sem við getum dregið af þeim mikilvægan lærdóm. Af því sem ég hef frétt finnst mér sérstaklega umhugsunarvert að á fundinum kom fram að einstaklingar sem standa að baki  hryðjuverkum, sem unnin eru í nafni Isis,  eiga það almennt sameiginlegt að vera ungir karlmenn sem hafa orðið undir í samfélaginu, þar á meðal í skólanum. Þeir telja sér hafa verið hafnað, vera vanmetnir og niðurlægðir og eru því oft sárir og reiðir. Af ýmsum ástæðum ná þeir hvorki að blómstra í námi, tómstundum né félagslega, þeir einangrast því oft eða leita félagsskapar í óheppilegum jaðarhópum.  Stundum er félagslegur bakgrunnur þessara drengja veikur þannig að fjölskyldan getur ekki veitt  þeim þann stuðning sem á þarf að halda. Það eru jafnvel dæmi um að foreldrar þeirra hafi neikvæð viðhorf til skólans  sem koma  í veg fyrir að barnið fái tækifæri til að  aðlagast skólasamfélaginu á heilbrigðan hátt. Ég gæti vel trúað að margir kennarar hafi einhvertíma á starfsferlinum kynnst drengjum sem þessi lýsing nær að einhverju leyti til. Þegar illa fer leiðast þessir óhamingjusömu nemendur út í vímuefnaneyslu og önnur alvarleg afbrot. Í Bandaríkjunum og víðar eru fjölmörg dæmi um að þessi lýsing eigi við um drengi sem gert hafa skotárásir á skólana sína.

Samkvæmt kenningum bandaríska geðlæknisins Glasser er ein af grunnþörfum mannsins að tilheyra og vera elskaður. Flest erum við  tilbúin til að leggja mikið á okkur til að fá þessari þörf fullnægt. Ungir menn sem telja sér hafa verið sýnd vanvirðing og höfnun leita því að viðurkenningu og upphefð þar sem hana er að finna og það er því miður oft í menningarkimum eins og  afbrotahópum og ýmiskonar öfgahópum  sem tengja sig t.d. við trúarskoðanir eða hægri öfga þar á meðal andfeminisma. Þar er þeim ósjaldan tekið opnum örmum, jafnvel sem píslarvottum og þeir öðlast loksins langþráða viðurkenningu og upphefð um leið og þeir fá tækifæri til að hefna sín á samfélaginu sem hafnar  þeim og niðurlægir. Þeir verða hluti af hópnum, verða VIÐ og HINIR eru óvinirnir.

Franskur blaðamaður er meðal þeirra sem lent hafa í klóm hryðjuverkahóps ISIS 10 en hann lýsir því í viðtali við   norska sjónvarpið (síðari hluti viðtals) hvernig ungu mennirnir, sem pyntuðu hann vikum saman og myrtu félaga hans einn af öðrum, voru almennt aldir upp á Vesturlöndum og ekkert síður af kristnum foreldrum og  gyðingum en múslimunum. Það voru með öðrum orðum ekki trúarbrögð eða menningarleg áhrif sem stýrðu ólýsanlegum illverkum þeirra heldur persónuleg vandamál og þörfin fyrir viðurkenningu.

Vonandi skilur engin þessi orð sem svo að þetta sé allt skólunum að kenna, en að mínu mati eru þessar upplýsingar krefjandi áskorun til okkar sem vinnum að uppeldis og menntamálum um að vera á verði gagnvart þeim börnum, drengjum og stúlkum sem ekki njóta viðurkenningar hópsins. Það er auðvitað fyrst og fremst mikilvægt þeirra vegna en það er ekki síður mikilvægt ef við viljum stuðla að góðu samfélagi án ofbeldis og illvirkja.

NKC